در مقاله حاضر، اثر سه عامل تکیة واژگانی، تکیة زیروبمی و جایگاه نوایی هجا را بر برجسته­سازی هجاها در واژه­های چندهجایی فارسی بررسی کردیم. نتایج اندازه­گیریِ فرکانس پایه نشان داد که هجای پایانی واژه به‌عنوان هجای تکیه­بر، محل دریافت تکیة زیروبمی است و هجاهای دیگر تغییرات زیروبمی مؤثر برای برجسته­سازی هجاها ندارند. نتایج مربوط به شدت انرژی نشان داد که شدت انرژی مانند فرکانس پایه هم‌بسته آکوستیکی تک...

ویژگی های آوایی و الگوی تکیۀ زیروبمی در گروه واژه بست و کلمۀ واجی نشان می‏دهد که گروه واژه بست با کلمۀ واجی متفاوت است. الگوی تکیۀ زیروبمیh* بر‏روی هجای آخر کلمۀ واجی و در گروه واژه بست، بر‏روی هجای قبل از واژه بست قرار می گیرد؛ بنابراین، از‏نظر نوایی واژه بست مستقل از کلمۀ واجی است؛ همچنین هیچ نشانه ای از نواخت کناری خیزانh- بعد از گروه‏های تکیه ای غیرپایانی یا غیر هسته دیده نمی شود؛ بلکه نواخ...

ویژگی‌های آوایی و الگوی تکیۀ زیروبمی در گروه واژه‌بست و کلمۀ واجی نشان می‏دهد که گروه واژه‌بست با کلمۀ واجی متفاوت است. الگوی تکیۀ زیروبمیH* بر‏روی هجای آخر کلمۀ واجی و در گروه واژه‌بست، بر‏روی هجای قبل از واژه‌بست قرار می‌گیرد؛ بنابراین، از‏نظر نوایی واژه‌بست مستقل از کلمۀ واجی است؛ همچنین هیچ نشانه‌ای از نواخت کناری خیزانH- بعد از گروه‏های تکیه‌ای غیرپایانی یا غیر‌هسته دیده نمی‌شود؛ بلکه نواخ...

در ساخت کانونی­سازی گسسته، یک سازۀ واحد زیرساختی مانند ساخت ملکی گسسته شده و بخشی از آن پیش­آیند و بخشی دیگر ابقا می­شود. این ساخت را می­توان براساس اینکه هسته (سازۀ کانونی) از درون بند پایه یا بند پیرو حرکت کرده، به دو نوع کوتاه و بلند تقسیم کرد. سازۀ پیش­آیند دارای مشخصۀ کانون و تقابل است و تکیۀ زیروبمی نیز روی آن قرار دارد. تبعیت از جزیره و اصل کوتاه­ترین حرکت، عدم گسستگی متمم حرف اضافه، همب...

این مقاله به بررسی و تحلیل آواشناختی و واجشناختی نواخت مرزی h- در ساخت نواختی گروه زیروبمی پیش­هسته فارسی می­پردازد. در یک مطالعه آزمایشگاهی سه دسته کلمه با سه الگوی تکیه­ای متفاوت شامل تکیه پیش­ماقبل­ پایانی، تکیه ماقبل پایانی و تکیه پایانی به عنوان کلمات هدف آزمایش انتخاب شدند. سپس کلمات درون دو نوع جمله در جایگاه تکیه زیروبمی پیش­هسته قبل از یک تکیه پیش­هستهِ دیگر قرار داده شدند به طوری که در...

در این مقاله به بررسی سه مفهوم «پایه»، «تکیۀ دومین» و «تکیۀ متناوب» در نظریه های واج شناسیِ نوایی می پردازیم. این سه مفهوم، در بررسی های آواشناختی و واج شناختی در زبان فارسی، عمدتاً نادیده گرفته شده اند. مشخص کردنِ حدود و مرزهای پایه در هر زبان، بر اساس تکیۀ آن زبان صورت می گیرد و بنابراین به حوزۀ واحدهای زبرزنجیری و، به طور مشخص، به قلمرو واج شناسیِ نوایی مربوط می شود. در واقع پیش نیاز مشخص کردنِ م...

در این مقاله به بررسیِ ساخت نواییِ سازه‌های پس‌کانونی در زبان فارسی پرداخته‌ایم. انگیزة اصلیِ انجام پژوهش، پاسخگویی به این پرسش اساسی بود که آیا تکیه‌های زیروبمی بعد از کانون اطلاعی در جملات فارسی به‌کلی ازبین می‌روند یا اینکه فقط دامنة زیروبمی آنها کاهش می‌یابد؟ برای این منظور، در یک آزمایش تولیدی، دو دسته جمله شامل فعل‌های دوموضوعه و یک‌موضوعه با ساخت نحوی Dir.Obj+(Ind.Obj)+V طراحی شد که در آنها...

در این مقاله به بررسی سه مفهوم «پایه»، «تکیۀ دومین» و «تکیۀ متناوب» در نظریه‌های واج‌شناسیِ نوایی می‌پردازیم. این سه مفهوم، در بررسی‌های آواشناختی و واج‌شناختی در زبان فارسی، عمدتاً نادیده گرفته شده‌اند. مشخص‌کردنِ حدود و مرزهای پایه در هر زبان، بر اساس تکیۀ آن زبان صورت می‌گیرد و بنابراین به حوزۀ واحدهای زبرزنجیری و، به طور مشخص، به قلمرو واج‌شناسیِ نوایی مربوط می‌شود. در واقع پیش‌نیازِ مشخص‌کردنِ م...

این مقاله به بررسی و تحلیل آواشناختی و واجشناختی نواخت مرزی H- در ساخت نواختی گروه زیروبمی پیش­هسته فارسی می­پردازد. در یک مطالعه آزمایشگاهی سه دسته کلمه با سه الگوی تکیه­ای متفاوت شامل تکیه پیش­ماقبل­ پایانی، تکیه ماقبل پایانی و تکیه پایانی به عنوان کلمات هدف آزمایش انتخاب شدند. سپس کلمات درون دو نوع جمله در جایگاه تکیه زیروبمی پیش­هسته قبل از یک تکیه پیش­هستهِ دیگر قرار داده شدند به طوری که در...

بررسی آوایی تکیۀ واژگانی در زبان فارسی     وحید صادقی [1]   تاریخ دریافت: 20/1/90   تاریخ تصویب: 18/10/90     چکیده   در بیشتر پژوهش‏های انجام­شده دربارۀ تکیۀ واژگانی در زبان فارسی، تغییر‏های آوایی ناشی از جا‏به‏جایی محل تکیه در محیط دارای تکیۀ زیر‏و‏بمی بررسی شده و به همین سبب، f0 مهم‏ترین هم‏بستۀ آوایی تکیۀ واژگانی در‏نظر گرفته شده است؛ در ‏ حالی که f0 هم‏بستۀ آوایی تکیۀ زیر‏و‏بمی است؛ نه تکی...